Project wereldburgers – Het Cygnus Gymnasium

Het Cygnus Gymnasium heeft een projectvernieuwing van het vak maatschappijleer. Één van de doelen is leerlingen opleiden tot wereldburgers. Tijdens de lessen maatschappijleer trekken leerlingen erop uit. Hun ervaringen verwerken zij vervolgens.

Hierbij een voorbeeld (maar er zijn er meer!) van een opiniestuk dat door leerlingen is gepubliceerd in de Volkskrant. Geschreven tijdens de lessen maatschappijleer.

Opinie: Discriminatie in de super: scholier mag alleen naar binnen met rood mandje

Marijn Sih en Max Reinders
16 juni 2021

Stelt u zich eens voor dat uw supermarkt vanaf nu niet meer de plek is die u kent en waar u rustig uw boodschappen kunt doen, maar opeens verandert in een Orwelliaans gebouw waar u zich altijd bekeken voelt en u zich een crimineel voelt. Dit is geen concept voor een sciencefictionroman, maar de werkelijkheid voor jongeren in Nederland. Veel supermarkten kennen als huisregel het ‘scholierenmandje’: een portier laat jongeren één voor één toe en verplicht ze een speciaal, rood mandje mee naar binnen te nemen. Pure discriminatie.

Kent u het gevoel, wanneer er agenten langs u lopen op straat, en u zich soms geïntimideerd voelt zonder dat u iets fout heeft gedaan? Het is jammer dat scholieren die naar de supermarkt gaan in de pauze precies dat moeten ervaren. De gedachte achter de invoering van de mandjesregel voor scholieren is simpel: ‘jongeren stelen meer’. Zij nemen dus maar een rood mandje, dan kunnen we beter op ze letten. Dit argument deugt niet.

Volgens CBS-cijfers plegen jongeren pas significant meer winkeldiefstal dan gemiddeld rond de leeftijd van 15 jaar. Hierna groeit het aantal winkeldiefstallen per leeftijdsjaar, tot 19. Daarna zakt het weer.
De meeste winkeldiefstallen worden dus gepleegd door 19-jarigen, van wie het grootste gedeelte al van (de middelbare) school af is. Ook zakt de grafiek na 19 jaar niet zo hard; een man van 25 heeft evenveel kans om verdachte te zijn van diefstal als een jongen van 15. Met andere woorden: scholieren stelen niet meer dan gemiddeld. Een mandjesplicht heeft dus geen toegevoegde waarde.

Er is nog een argument om deze discriminerende regel af te schaffen. Omdat er een gebrek is aan scholierenmandjes staat in de pauze een lange rij buiten de winkel, wanneer iedereen een broodje of een blikje fris komt halen. Dit is heel ongemakkelijk voor de scholieren, maar het is nog erger voor de supermarkt. Volgens een onderzoek van Nibud geeft een scholier per maand gemiddeld 48 euro uit aan snoep, eten en drankjes per maand. Als scholieren geen zin hebben om een kwartier in de rij te staan voor hun zoetigheden zullen ze afhaken. De supermarkten zijn daar zelf dan de dupe van.

Het probleem is duidelijk: jongeren voelen zich bekeken en onderdrukt op de plek waar ze normaal gesproken rustig boodschappen zouden moeten kunnen doen. Vroeger dacht men in Amsterdam dat de jongeren het probleem waren in de winkel, maar het tegendeel is waar. Het afschaffen van de mandjesplicht zou de winst verhogen van de winkels en de jongeren weer tevreden stellen. Dus weg met die mandjes. Het is onmiskenbaar een oplossing die door supermarkten niet is af te slaan.

Marijn Sih en Max Reinders, gymnasium 5, Cygnus, Amsterdam

Beeld: Hollandse Hoogte / Novum RegioFoto
Beeld: Beperkte toegang voor scholieren bij een Jumbo in Assen, die in de buurt staat van middelbare scholen.